Topsport en onderwijs
Omdat er in ons land een leerplicht bestaat, is ieder kind dat nog geen startkwalificatie heeft gehaald, verplicht onderwijs te volgen tot zijn of haar 18e levensjaar. Als startkwalificatie geldt een diploma MBO 2e leerjaar, een havo-diploma of vwo-diploma.
In de leerplichtwet wordt niet alleen bepaald aan welke eisen moet worden voldaan om niet meer leerplichtig te zijn, maar deze wet regelt ook de verplichting dat een kind op een school moet zijn ingeschreven en dat er lessen bezocht worden.
Lesbezoek wordt steeds intensiever gecontroleerd om uitval uit het onderwijs te kunnen voorkomen en op ongeoorloofd verzuim wordt streng toegezien.
Voor jonge sporters met talent en ambitie die zich op jeugdige leeftijd heel snel sportief ontwikkelen, lonkt vaak een topsportcarrière. Juist in de periode waarin enerzijds de sportieve ontwikkeling versnelt en intensiever wordt, is er anderzijds de verplichting om onderwijs te volgen.
NOC*NSF hanteert een ontwikkelmodel voor aanstaande topsporters waarbij gerekend wordt met een intensief trainings- en ontwikkeltraject, dat ongeveer 8 jaar in beslag neemt voordat de internationale podia in zicht komen. En die 8 jaar vallen voor het merendeel samen met de middelbare schooltijd.
Topsport Talentscholen zijn bij uitstek ingericht om jonge sporttalenten met een NOC*NSF talentstatus / LOOTstatus te begeleiden en hebben van het Ministerie van OCW een licentie ontvangen die ze in staat stelt om onderwijs en topsport te combineren. Daartoe worden onderwijsprogramma’s aangepast, wordt extra begeleiding ingezet als dat nodig is en mag lesvrij worden gegeven voor trainingskampen en wedstrijden.
Vier Topsport Talentscholen hebben een speciale status: dat zijn de CTO’s (Centra voor Topsport en Onderwijs). De CTO’s zijn gekoppeld aan de Topsport Talentscholen in Heerenveen, Amsterdam, Arnhem en Eindhoven en zijn toegerust om sporttalenten op het allerhoogste niveau te begeleiden.
Wat is een Topsporttalentschool?
Op een normale middelbare school is het vaak lastig om topsport te combineren met onderwijs. Normale schooldagen gaan niet samen met 15, 20 of nog meer uren training per week. Dat zou betekenen dat of je sportprestaties, of het onderwijs daaronder gaan lijden.
Op een Topsport Talentschool krijg je de kans om een schooldiploma te halen op het voor jou, hoogst haalbare niveau. Maar je krijgt vooral ook ruimschoots de gelegenheid om op de gewenste momenten te trainen en aan wedstrijden en toernooien deel te nemen.
Vele duizenden leerlingen stromen jaarlijks van de basisschool naar het voortgezet onderwijs en gaan een keuze maken voor een school die bij hen past. Die keuze kan te maken hebben met de locatie van de school, het type onderwijs, met de keuze van je vrienden of met een specialisme van de school (tweetalig onderwijs, technasium etc.). Als zo’n keuze eenmaal gemaakt is, dan wil eigenlijk niemand daar meer op terugkomen. Je went namelijk aan zo’n school; je went aan je klasgenoten, aan de leraren, zelfs aan de regeltjes en aan de schoolboeken…
Voor een écht sporttalent ligt dat net even anders. Dat komt omdat de sport – naast school – een heel belangrijke rol speelt in het leven van het sporttalent. Misschien is dat nog niet het geval rond de schoolkeuze voor de brugklas, maar sporttalenten ontwikkelen zich snel. Als er dan in de tweede of derde klas vaker en langer getraind moet worden, valt dat altijd samen met een groeiende hoeveelheid schoolwerk. In de eerste leerjaren kan een gewone school dat nog wel opvangen, maar in de bovenbouwklassen lukt dat absoluut niet meer. Op zo’n moment heb je de facilitering van een Topsport Talentschool heel hard nodig.
Pas op het laatste moment overstappen van een reguliere middelbare school naar een Topsport Talentschool zorgt altijd voor een grote verstoring van de onderwijs- en sportcarrière. Dus, als je topsportambities hebt: kies dan direct voor een Topsport Talentschool!
Speciale faciliteiten op een Topsport Talentschool
De NOC*NSF-talentstatus
Huiswerk en proefwerken
Een flexibel lesrooster
Vermindering onderwijstijd
Ontheffing van vakken
Gespreid examen
Gepersonaliseerd Leren
LOOT – begeleiding
De NOC*NSF talentstatus of LOOT status
Topsport Talentscholen hebben van het Ministerie van OCW een licentie gekregen die deze scholen het exclusieve recht geeft om af te wijken van de normale onderwijs-regelgeving. Van dit recht kan gebruik gemaakt worden door sporttalenten die een topsportstatus of een talentstatus hebben. Deze sportstatussen worden verstrekt op basis van afgesproken prestatienormen tussen de betreffende sportbond en NOC*NSF.
Daarbij worden de volgende statussen onderscheiden:
Topsportstatussen:
A – status:
(top-8 prestaties op WK, Olympische Spelen en/of Internationale topsportevenementen met zwaar internationaal deelnemersveld)
B – status: vervallen per 1 jan. 2017*
(top-16 prestaties op WK, Olympische Spelen en/of Internationale topsportevenementen met zwaar internationaal deelnemersveld)
Selectiestatus:
*Vanaf 1 januari 2017 heeft NOC*NSF bij de focusprogramma’s “de selectiestatus” ingevoerd, waardoor de sportkoepel en sportbonden meer maatwerk kunnen leveren. De B-status is hierdoor vervallen en voor niet-focussporten komt er een door NOC*NSF erkende bondsstatus. Dit alles is te lezen in de vastgestelde Sportagenda 2017+ en het nieuwe Statusreglement Topsporters. Met de invoering van de selectiestatus beoogt NOC*NSF beter aan te sluiten bij de topsporters die deelnemen aan de focusprogramma’s van de bonden.
HP – status:
(High Potential-status voor sporters met een uitzonderlijk perspectief, waarbij de verwachting is dat zij snel aansluiting vinden bij de mondiale top-8 en een hoog perspectief hebben op een positie bij de mondiale top-3)
Talentstatussen:
IT – status:
(status voor een talent op internationaal niveau)
NT – status:
(status voor een talent op nationaal niveau)
Belofte:
(status voor talenten waarvan de verwachting is dat ze binnen korte tijd gezien zullen worden als (inter-) nationale toptalenten)
Sporttalenten aan wie één van deze officiële statussen is toegekend, kunnen, indien nodig, gebruik maken van de faciliteiten waarover de Topsport Talentschool mag beschikken.
Dat betekent niet, dat sporttalenten die (nog) niet over een officiële status beschikken, verstoken blijven van medewerking in hun ontwikkeling. Waar mogelijk zal de Topsport Talentschool deze sporttalenten onderwijskundig ondersteunen bij hun ontwikkeling naar een officiële status.
Indien NOC*NSF oordeelt dat een sporttalent onvoldoende progressie maakt of onvoldoende presteert, kan deze de Topsportstatus of de Talentstatus intrekken.
Vanaf dat moment dient de leerling het reguliere onderwijsprogramma te volgen, waarbij een reeds geeffectueerde ontheffing van kracht blijft, evenals een eventueel reeds lopende spreiding van het eindexamen.
Huiswerk en proefwerken
Op een Topsport Talentschool werken allemaal mensen die begrijpen dat de combinatie van topsport en onderwijs, heel veel van je vraagt. Ze realiseren zich dat twintig uur per week intensief trainen, een aanslag is op je beschikbare tijd en dat het huiswerk daar wel eens onder te lijden heeft. Met name tijdens een wedstrijdseizoen, kan dat problemen opleveren. Want als het niet goed gaat op school, merk je dat ook in je sportprestaties. En dat willen we nu juist niet!
Daarom kennen de Topsport Talentscholen een LOOT-coördinator en LOOT-begeleiders.
Dat zijn speciaal aangewezen en opgeleide docenten, die zich specifiek met jou bezighouden. Zij zijn voor jou het aanspreekpunt. Zij helpen je bij het in elkaar schuiven van je school- en je sportagenda, zodat piekdrukte vermeden kan worden.
Het kan dus voorkomen dat je je huiswerk niet kunt maken, of dat je onvoldoende tijd kunt vrijmaken ter voorbereiding van een proefwerk. Dat gebeurt natuurlijk vooral in de periode dat je wedstrijden of toernooien hebt. In die gevallen ga je naar je begeleider en die helpt je de zaken zo te regelen, dat je ongestoord verder kunt.
Dat geldt ook voor verzoeken om afwezigheid in verband met je sport. Een van de grote voordelen van een Topsport Talentschool is, dat zij je daarvoor vrijaf mogen geven. Bovendien werkt een Topsport Talenschool hard met je mee om de opgelopen leer-achterstand zo snel mogelijk weg te werken.
Een flexibel rooster
Sporttalenten die in hun sport een hoog niveau bereiken, worden vaak uitgenodigd voor regionale of landelijke selectietrainingen. Dergelijke trainingen vinden meestal op een centrale plek in het land plaats en in veel gevallen is dat op Nationaal Sportcentrum Papendal. Dat betekent dat er wekelijks (en soms vaker per week) gereisd moet worden en dat gebeurt natuurlijk vaak midden op de schooldag. Op een Topsport Talentschool wordt in dergelijke gevallen gewerkt met een flexibel rooster: de afwezigheid op school wordt op andere momenten gecompenseerd met vervangende lessen of met deelname aan lessen uit andere klassen. En als ook dat geen oplossing biedt, dan word je geholpen door een docent.
Topsport Talentscholen zijn ook de scholen waar sportbonden mee samenwerken als het gaat om Regionale Talent Centra (RTC). Door afspraken te maken tussen de Topsport Talentschool en de sportbond, is het heel aantrekkelijk geworden de trainingen (zelfs een paar keer per week) te laten plaatsvinden tijdens de lesuren en in de directe nabijheid van de school. Omdat in een RTC vaak groepen van talenten trainen, is het voor de school aantrekkelijk om de roosters aan te passen aan de trainingstijden van het RTC. Deelname aan een RTC vanuit een niet -Topsport Talentschool is in de praktijk niet mogelijk, omdat een reguliere school geen lesvrij mag en kan geven.
Vermindering onderwijstijd
Een Topsport Talentschool heeft van het Ministerie van OCW de mogelijkheid om de geldende normen voor de verplichte onderwijstijd voor alle afdelingen in het voortgezet onderwijs, te verminderen met 20%.
Vanaf het schooljaar 2015-2016 wordt de wet Modernisering Onderwijstijd van kracht. De bedoeling van deze wetswijziging is om scholen de kans te geven om meer maatwerk en meer flexibiliteit te geven. Ook de Topsport Talentscholen profiteren daarvan omdat in de nieuwe opzet de verplichte onderwijstijd per schooljaar verdwijnt en plaats maakt voor onderwijstijd per schoolcarrière. Deze flexibiliteit geeft de Topsport Talentscholen meer mogelijkheden waarmee met name de aankomende topsporters (die nog geen status hebben) hun voordeel kunnen doen.
In de nieuwe situatie (vanaf 2015-2016) betekent dat:
Reguliere onderwijstijd: Onderwijstijd op TTS:
Vmbo 3700 2960
Havo 4700 3760
Vwo 5700 4560
Ontheffing van vakken
Een Topsport Talentschool heeft de mogelijkheid om aan een leerling met een NOC*NSF-status een of meer ontheffingen te verlenen voor deelname aan een schoolvak. Dat betekent dat voor een vak waarvoor een ontheffing verleend is, geen prestatieresultaat noodzakelijk is.
Voorafgaand aan het verstrekken van een ontheffing voor een vak, vindt altijd overleg plaats met het sporttalent en met zijn ouders, omdat het verlenen van een ontheffing geen automatisme is. Op de Topsport Talentschool wordt gestreefd naar persoonlijk maatwerk.
Voor de onderbouw (jaarlagen 1, 2, en 3) is een Topsport Talentschool gerechtigd om ontheffing te verlenen voor de kerndoelen bewegen en sport.
Voor leerlingen in het Vmbo kan ontheffing verleend worden voor:
– maatschappijleer
– lichamelijke opvoeding
– één van de vakken uit beeldende vorming, muziek, dans, drama
– één of meer vakken of programmaonderdelen uit het vrije deel
Voor leerlingen in het Havo kan ontheffing worden verleend voor:
– lichamelijke opvoeding
– maatschappijleer
– culturele en kunstzinnige vorming
– het keuze-profielvak óf het keuze-examenvak
Voor leerlingen in het Vwo kan ontheffing worden verleend voor:
– lichamelijke opvoeding
– maatschappijleer
– algemene natuurwetenschappen
– culturele en kunstzinnige vorming
– het keuze-profielvak óf het keuze-examenvak
Gespreid examen
Een Topsport Talentschool heeft de exclusieve mogelijkheid om topsporttalenten de gelegenheid te geven om het eindexamen van hun opleiding af te ronden in meer dan een schooljaar. Dat betekent dat in het ene jaar in een aantal vakken examen wordt gedaan en dat de resterende vakken in het daaropvolgend jaar worden gedaan.
Topsporttalenten die ervoor kiezen om het eindexamen af te ronden via een VAVO-traject, kunnen de behaalde resultaten ( inclusief de verleende ontheffingen) daarin meenemen.
Gepersonaliseerd leren
Omdat topsporters van een Topsport Talentschool geregeld afwezig zijn, of voor langere periode in het buitenland verblijven, hebben stichting LOOT en de Topsport Talentscholen zich intensief gericht op de ontwikkeling van plaats- en tijdonafhankelijk onderwijs en met name op Gepersonaliseerd Digitaal Leren (GDL). Daarbij is gekozen voor het niveau van havo en vwo bovenbouw, omdat de behoefte aan alternatieve onderwijsmethoden daar het hevigst gevoeld werd.
In samenwerking met de Stichting Leerplan Ontwikkeling (SLO) heeft Stichting LOOT zich ingezet om de leerstof te beschrijven, die absoluut noodzakelijk is om te kunnen slagen voor een eindexamen. Elk examenvak is daarmee ontdaan van alle overbodige leerstof.
Vervolgens is deze ‘afgepelde’ leerstof in digitale vorm verwerkt. Dat is op een dusdanige wijze gebeurd, dat de student nagenoeg zelfstandig zijn weg kan vinden in de leerstof. Hij kan oefenen, oefeningen maken en (digitaal) contact leggen met zijn docent.
Ook instructie is in deze methodiek opgenomen.
In het schooljaar 2015-2016 zullen de vakken Engels, Duits en Nederlands operationeel zijn en er wordt hard gewerkt aan de ontwikkeling van de vakken geschiedenis en biologie.
Niet alle Topsport Talentscholen maken gebruik van de digitale methode van Stichting LOOT, maar elke Topsport Talentschool is in staat om gepersonaliseerd onderwijs te leveren.
LOOT-begeleiding
Op elke Topsport Talentschool is een LOOT-coördinator aangesteld die de supervisie heeft over de topsporttalenten en over de begeleiding. Naast de LOOT-coördinator zijn een aantal LOOT-begeleiders actief, die het meest directe en persoonlijke contact hebben met de sporttalenten. Zij zijn voor de talenten het gemakkelijkst aanspreekbaar.
Van alle Topsporttalenten is een digitaal dossier beschikbaar waarin zowel de schoolresultaten als de sportresultaten worden bijgehouden, zodat snel gesignaleerd kan worden als er op één van beide fronten iets niet goed loopt.
De LOOT-coördinator en/of de LOOT-begeleider heeft geregeld contact met de sportbegeleiders en zij informeren elkaar over de vorderingen en eventuele problemen.
Ten behoeve van de Topsporttalenten hebben de Topsport Talentscholen een aparte studieruimte en is er gelegenheid om een maaltijd klaar te maken.
Deze informatie is overgenomen van de website van stichtingsloot.nl https://www.stichtingloot.nl/topsport-en-onderwijs/wat-is-een-topsport-talentschool
